Στα Πολιτικά ο Αριστοτέλης
Σκέψεις για την ανάπτυξη της Κρήτης
Ζαχαρία Εμμ. Δοξαστάκη*
Εισαγωγή
Στα «Πολιτικά», σύγγραμμα με θέμα την επιστήμη της πολιτικής ζωής, ο Αριστοτέλης προβληματίζεται και διατυπώνει σκέψεις για το ποιο Πολίτευμα είναι καλύτερο, που επιτρέπει στον κάθε πολίτη να κατακτήσει το ύψιστο αγαθό, την ευδαιμονία.
Ποιος πρέπει, άραγε να κυβερνά; Ο λαός; Οι πλούσιοι; Οι γενικής αποδοχής; Ο ικανότερος;
Είναι προφανές ότι θα πρέπει να μας κυβερνούν οι χρηστοί νόμοι. Οι νόμοι στα σωστά πολιτεύματα πρέπει αναγκαστικά να είναι δίκαιοι.
Κατά τον Αριστοτέλη ο άνθρωπος είναι προορισμένος «φύσει» να ζει σε πόλη («ζώον πολιτικόν»). Η απομόνωση του από την πόλη έρχεται σε αντίθεση με τη φύση του. Ο πολίτης ορίζεται από τη συμμετοχή στην πολιτική και δικαστική εξουσία, Πολιτικά, ενότητα 16η (Γ1, 3-4/6/12).
Στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης χρειαζόμαστε ανθρώπους που διαθέτουν δεξιότητες και ικανότητες χρήσιμες για την τοπική κοινωνία και που οι ίδιοι έχουν γνώση της περιοχής της οποίας τις τοπικές υποθέσεις θα κληθούν να διαχειριστούν.
Το κράτος και οι αποκεντρωμένοι θεσμοί του έχουν ως επιδίωξη και αποστολή την επίτευξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης για το κοινωνικό σύνολο, με τους στόχους που θέτουν και τους οποίους πραγματώνουν τα όργανά τους με τα μέσα πολιτικής που διαθέτουν.
Οικονομικός προγραμματισμός
Ο οικονομικός προγραμματισμός επιδιώκει την πραγματοποίηση οικονομικών στόχων, με τελική επιδίωξη τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του ανθρώπου.
Η αναπτυξιακή διαδικασία είναι πολυδιάστατη. Με δημοκρατικό τρόπο οι πολιτικές αρχές θέτουν τους στόχους και ορίζουν τις προτεραιότητες, που εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου.
Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης
Η Περιφέρεια της Κρήτης έχει ανάγκη ένα φιλόδοξο και εφαρμόσιμο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Ο προγραμματισμός αυτός πρέπει να προκύψει από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους θεσμοθετημένους αναπτυξιακούς θεσμούς, μέσα από δημοκρατικό προγραμματισμό.
Η αυτοδιοίκηση αποτελεί συνεκτικό κρίκο για τις τοπικές κοινωνίες. Στις δύσκολες και πολύπλοκες καταστάσεις που βίωσε η τοπική κοινωνία της Κρήτης, λόγω της πολυσύνθετης κρίσης, οι Δήμοι και η Περιφέρεια ενδυνάμωσαν την κοινωνική συνοχή και ενίσχυσαν την κοινωνική αλληλεγγύη με κατάλληλες δομές που δημιούργησαν και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών της σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια του νησιού.
Η ΚΡΗΤΗ είναι οι άνθρωποί της , η άυλη παράδοσή της, όλα αυτά που αναδύονται και διαμορφώνονται μέσα στο ποικιλόμορφο κρητικό τοπίο που αποτελεί αστείρευτη πηγή εμπειριών. Στο κέντρο αυτού του τόπου πρέπει να είναι οι άνθρωποι!!!
Στοίχημα για την Κρήτη που οραματιζόμαστε είναι η ενεργή συμμετοχή όλων των πολιτών της σε κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια του νησιού.
Με σωστή αξιοποίηση των διαθέσιμων οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, την ιδιαιτερότητα του τοπίου, τη γεωγραφική θέση, τη νησιωτικότητά της, η ΚΡΗΤΗ πρέπει να εμπλουτίσει τους τομείς παραγωγής της. Ο τουρισμός ήταν μέχρι τώρα ο κατ’εξοχήν τομέας της τοπικής οικονομίας, έχοντας κατά πόδα τον αγροτικό τομέα. Το περιβάλλον που διαμορφώνεται ωστόσο τα τελευταία χρόνια απαιτεί τη δημιουργία ενός συστήματος παραγωγής που θα αξιοποιεί πέρα από τις υπάρχουσες δομές του τουρισμού και του γεωργοκτηνοτροφικού κλάδου και τους τομείς της μεταποίησης, της εκπαίδευσης, της έρευνας και της τεχνολογίας.
Στις επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαίου, με την ψήφο των εκλογέων της Κρήτης, θα αναδειχθούν οι δημοτικές αρχές, ο Περιφερειάρχης και το περιφερειακό συμβούλιο της Κρήτης. Σ’αυτή την εκλογική διαδικασία συμμετέχω με το συνδυασμό, ΚΡΗΤΗ η ζωή μας, του Σταύρου Φ. Αρναουτάκη, Περιφερειάρχη Κρήτης, με κίνητρο την αγάπη για το νησί μας και με βασική επιδίωξη , η ΚΡΗΤΗ, να αποτελέσει ένα δυναμικό πόλο ανάπτυξης τόσο για τη χώρα όσα και για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο ορθολογικός σχεδιασμός ανάπτυξης του νησιού δεν μπορεί παρά να αναγνωρίζει τις τοπικότητες, τις ιδιαιτερότητες, τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της κάθε μιας από τις τέσσερις (4) περιφερειακές ενότητες που συγκροτούν την ΚΡΗΤΗ.
Επιμέρους στόχοι του πλαισίου ανάπτυξης
• Διαφοροποίηση των οικονομικών τομέων και της παραγωγής.
• Ενίσχυση των προιόντων εκείνων που διοχετεύονται στον τριτογενή τομέα για κατανάλωση.
• Δημιουργία χαμηλότοκων επενδυτικών προγραμμάτων με τη συμμετοχή των τραπεζών και καθιέρωση φορολογικών κινήτρων από την κεντρική διοίκηση.
• Σταδιακή υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου δικτύου υποδομών (οδικοί άξονες, αεροδρόμια, λιμάνια κλπ).
Το Διακύβευμα των Περιφερειακών Εκλογών
Προσωπική μου άποψη είναι ότι το Διακύβευμα των Περιφερειακών Εκλογών του 2019 συνίσταται στην εκπόνηση και την ανάδειξη προοδευτικών πολιτικών που εξασφαλίζουν Περιφέρειες κοινωνικής συνοχής, ασφαλούς διαβίωσης και κυκλικής οικονομίας, αλλά και Περιφέρειες επιταχυντές της καινοτομίας και της ανάπτυξης.
Κυκλική οικονομία
Στον τομέα του περιβάλλοντος είναι επιτακτική η ανάγκη αλλαγής του οικονομικού προτύπου από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία. Αντί η κοινωνία να παράγει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων, επιδίωξη είναι να μεταπηδήσει στο κυκλικό πρότυπο ανακυκλώνοντας απόβλητα, με τελικό μακροπρόθεσμο στόχο μια οικονομία μηδενικών αποβλήτων.
Ενεργειακές κοινότητες
Οι ενεργειακές κοινότητες ιδρύθηκαν με το νόμο 4513/2018 και είναι τοπικός αστικός συνεταιρισμός αποκλειστικού σκοπού. Μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων οι πολίτες μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας. Με τις ενεργειακές κοινότητες μπορεί να πραγματωθεί η ενεργειακή δημοκρατία. Ενεργειακή δημοκρατία εννοούμε την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην παραγωγή ενέργειας, η οποία ουσιαστικά παύει να αφορά λίγους, «μεγάλους παίκτες». Η ενεργειακή δημοκρατία διασφαλίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση θα γίνει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και με την κοινωνία σε ενεργό και όχι παθητικό ρόλο.
Εικονική αυτοπαραγωγή
Η εικονική αυτοπαραγωγή μας επιτρέπει να παράγουμε τη δική μας καθαρή ενέργεια για ιδιοκατανάλωση από το σύστημα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ακόμα και αν δεν έχουμε τον απαραίτητο χώρο για εγκατάσταση του συστήματος στο σπίτι μας. Δηλαδή το σύστημα μπορεί να βρίσκεται μακριά από το σημείο κατανάλωσης και η ενέργεια που θα παράγει το σύστημα θα συμψηφίζεται με το δικό μας λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως θα γινόταν δηλαδή αν είχαμε εγκατεστημένο το σύστημα στην ταράτσα του σπιτιού μας.
Στο πλαίσιο αυτό και σε εφαρμογή του άρθρου 182 του νόμου 4555/2018 (Α133) προτείνεται η ίδρυση περιφερειακής ενεργειακής κοινότητας Κρήτης για την παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ
Επίλογος
Η «μάχη» των επικείμενων περιφερειακών εκλογών είναι μια πολιτική αναμέτρηση, με φιλοδοξία και προοπτική να διεξαχθεί πέραν και πάνω από τις ξεπερασμένες και στείρες αντιπαραθέσεις και να ανοίξει νέους ορίζοντες συγκλίσεων και προγραμματικών συνθέσεων. Η απευθείας συνεννόηση των πολιτών, των παραγωγικών και αναπτυξιακών δυνάμεων της κοινωνίας της Κρήτης, σ´ένα καινούργιο σύστημα διακυβέρνησης , διασφαλίζει γόνιμους συσχετισμούς εξουσίας.
*Πρόεδρος της Ένωσης Δημάρχων Κρήτης
Τ. Δήμαρχος Χερσονήσου
Υποψ. Περιφερειακός Σύμβουλος Ηρακλείου με
το συνδυασμό «ΚΡΗΤΗ η ζωή μας»